นายแพทย์สมชาติ สุทธิกาญจน์ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น ..ที่ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญพิเศษทางการแพทย์ สำนักงานศาล
ยุติธรรม บรรยายพิเศษเรื่อง เครือข่ายคลีนิคการให้คำปรึกษาครอบครัวและชุมชน..บรรยายโดยเน้นถึงการเรียนรู้..
สานฝัน ฝ่าฟันอุปสรรค ให้เด็กสมาธิสั้นได้อย่างไร ..
เด็กสมาธิสั้น คือ กลุ่มเด็กเก่ง ไหวพริบและไอคิวดีมาก แต่คำว่าสมาธิสั้น คนส่วนใหญ่เข้าใจผิดเป็นแง่ลบว่า ปัญ
ญาอ่อน ไม่สามารถจะเรียนอะไรได้เลย แต่กลับตรงข้าม เป็นเด็กที่มีสมาธิมากเหมือนอยู่ในภวังค์ในเรื่องที่ชอบและ
สนใจ แต่ไม่อาจมีสมาธิได้เลยในเรื่องที่ไม่สนใจ
ลักษณะสมาธิสั้นพันธุ์แท้
สมาธิสั้นพันธุ์แท้หรือ เรียก"ไฮเปอร์" มีประวัติในวัยเด็กเรื่องซนไม่อยู่นิ่ง ชอบปีนป่าย ทำกิจกรรมมากมาย โดย
เฉพาะการวิ่งเล่นซน ไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยทั้งวัน ยกเว้นการทำอะไรที่ไม่สนใจ จะทำได้ไม่นาน ยุกยิก เหม่อเหมือน
ไม่ฟังเวลาพูดคุยด้วย แต่กลับรู้เรื่องหมด เพราะสมองไวเหมือนเรดาร์ แบ่งภาคการรับรู้ได้มาก จึงเลือกตรวจจับ
รับข้อมูลหรือคำสั่งเฉพาะเรื่องที่สนใจและสำคัญ เช่นเสียงเรียกของแม่ที่เริ่มอารมณ์เสีย หงุดหงิดที่เรียกหลาย
ครั้งแล้วยังไม่ฟังเพราะกำลังมีสมาธิมากกับการเล่น
ในเด็กผู้ชายมักเป็นสมาธิสั้นแบบซน เคลื่อนไหวเร็วเหมือนรถที่มีเครื่องยนต์แรง แต่เบรคไม่ค่อยดี พูดมาก เล่น
สนุกส่งเสียงดัง ไม่ค่อยระวัง ทำอะไรรีบเร็วไม่เรียบร้อย ซุ่มซ่าม ของตกหล่นแตกบ่อยโดยไม่ตั้งใจ มีความว่อง
ไวแบบนักวิ่งลมกรดหรือนักรักบี้ตัวน้อยที่พละกำลังมาก วิ่งชนคู่ต่อสู้หรือหลบดิ้นหลุดจากการถูกกอดรัดจับตัวไว้
ได้ ในเด็กผู้หญิงมักพบสมาธิสั้นแบบเหม่อมากกว่า ความซนจะน้อยกว่าเด็กผู้ชาย และทำอะไรเรื่อยๆอืดอาด ช้า
ไม่ทันกำหนดเวลา ต้องคอยบอก กำกับ เหมือนไม่รู้เวลา เหม่อและหลงลืมบ่อย
ผู้ใหญ่ที่ใจร้อน ก็คือ เด็กไฮเปอร์มาก่อน เป็นคนที่คิดเร็วพูดเร็วทำเร็ว แสดงออกท่าทางมากเวลาพูด เปลี่ยนใจ
ในเรื่องต่างๆง่าย เพราะพลังความคิดมีมาก มองเห็นความเป็นไปได้หลายมิติของสถานการณ์ จึงปรับตัวรับมือ
ต่อความเปลี่ยนแปลงที่พลิกผันได้ดี ชอบลักษณะงานที่ไม่อยู่กับที่ รักอิสระ ไม่ชอบถูกตีกรอบความคิด เป็นคน
ที่คิดนอกกรอบ มีความเป็นตัวของตัวเองสูง จนถึงขั้นดื้อรั้นไม่ฟังใคร ความคิดและจินตนาการที่แปลกใหม่พรั่ง
พรูในสมอง ทำโครงการหรือกิจกรรมหลายอย่าง เบื่องานซ้ำๆ งานที่เข้าทำตามเวลา หรือถูกเร่งรัดด้วยเวลา
เด็กสมาธิสั้นมีสมาธิมากแบบจดจ่ออยู่ในภวังค์ในเรื่องที่ชอบและสนใจ ไม่ใช่แต่เฉพาะการ์ตูน (ที่ผู้ใหญ่มองว่า
ไม่เป็นสาระ) แต่ยังสนใจภาพยนตร์สารคดี เรื่องราวของธรรมชาติและสัตว์โลกที่มีสีสันเป็นภาพเคลื่อนไหวและ
เนื้อหาแปลกใหม่ เป็นเด็กช่างสังเกตอยากรู้อยากเห็นมาก มีข้อสงสัยคำถามในใจมากมาย มาซักถามจนผู้ใหญ่
เหนื่อยที่จะตอบ รวมถึงชอบเล่นแกะรื้อ ต่อประกอบอุปกรณ์ของเล่นส่วนใหญ่ มักกระจุยกระจายแยกเป็นชิ้นเล็ก
ชิ้นน้อย เพราะความอยากรู้อยากเห็น ผู้ใหญ่เข้าใจว่าซนไม่รู้เรื่อง แต่เมื่อโตขึ้นก็รู้จักต่อประกอบใหม่ ซ่อมเครื่อง
ยนต์กลไกต่างๆ โดยไม่ต้องมีใครสอน เรียนรู้สิ่งต่างๆด้วยตนเองจากการสังเกต ทดลองซ้ำ ฝึกปฏิบัติบ่อยๆ
พื้นฐานเดิมเป็นเด็กที่อารมณ์ดีสนุกสนาน รับรู้อารมณ์คนรอบข้างไวจึงอ่อนไหวง่ายขี้น้อยใจมาก จากการที่ถูกดุ
ว่าบ่อยเรื่องซนและดื้อ ฉลาดโต้ตอบด้วยไหวพริบคารมคมคาย น้ำเสียงพูดสูงๆต่ำๆ มีลีลาแบบจังหวะดนตรี
เจ้าบทเจ้ากลอนเจ้าบทบาท เลียนแบบแสดงสีหน้าอารมณ์เก่ง และมีความสามารถธรรมชาติของความเก่งด้าน
ดนตรี งานประดิษฐ์ ศิลปะและการกีฬา
เพราะเหตุนี้จึงกล่าวได้ว่า เด็กสมาธิสั้นพันธุ์แท้ล้วนแต่ปัญญาดี ฉลาด เก่งหลายด้าน แต่หากลักษณะซน
เหม่อ ขาดสมาธิและหุนหันพลันแล่น มีมากจนก่อให้เกิดปัญหาการปรับตัว ทั้งด้านอารมณ์ พฤติกรรมในชีวิต
ประจำวัน หรือมีปัญหาการเรียนมาก ทางการแพทย์จึงจะถือว่าเป็นโรคสมาธิสั้น (Attention Deficit /Hyper
activity Disorder) หรือ ADHD
