มาฆะ กะ วาเลนไทน์

[Junphen Juntana]

ข้าน้อยขออนุญาตเขียนถึงวันมาฆะ กะ วาเลนไทน์ในความคิดเห็นส่วนตัวนะคะ (ถึงแม้ปีนี้ มาฆบูชาจะเป็นเดือนมีนาคมก็ตามค่า)
...................................

เดือนกุมภาพันธ์ เป็นเดือนที่โดดเด่นและมีความสำคัญเดือนหนึ่งของปี ด้วยว่าเป็นเดือนที่มีจำนวนวันน้อยกว่าเดือนอื่นๆ คือยี่สิบแปดหรือยี่สิบเก้าวันเท่านั้น เวลาของเดือนกุมภาพันธ์ที่เปลี่ยนผันเร็วกว่าปกติ คนส่วนใหญ่มักจะชอบ อย่างน้อยก็ทำให้เงินเดือนออกเร็วขึ้น นอกจากนี้ หากอากาศธาตุไม่แปรปรวนจนเกินไป ในเดือนนี้  เมืองไทยเราก็ยังอยู่ในฤดูหนาวปลายๆ ลมหนาวยังโพยพัดให้เย็นชื่น จึงถือว่าเป็นช่วงที่อากาศดีพอสมควร แต่เหนืออื่นใด ความสำคัญของเดือนกุมภาพันธ์ ในความรู้สึกของคนส่วนใหญ่ในปัจจุบันก็คือการเป็น “เดือนแห่งความรัก” เพราะมี “วันแห่งความรัก” อยู่วันหนึ่งในช่วงกลางของเดือน วันที่สิบสี่กุมภาพันธ์ ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ ทุกคนก็รู้จักว่าเป็น “วันวาเลนไทน์” วันที่ดอกกุหลาบขายดีและขายแพง วันที่มีสีชมพูดและสีแดงตกแต่งทั่วเมือง วันที่งานวิวาห์เกิดขึ้นอย่างเอิกเกริกในหลายๆ ที่ และเป็นวันที่การจดทะเบียนสมรสจะมีมากเป็นพิเศษ

นับวันผ่านปี ภาพวันวาเลนไทน์ที่เป็นอิทธิพลจากตะวันตกยิ่งโดดเด่นชัดเจน และแม้เป็นวันเพียงวันเดียว แต่ก็สามารถครอบครองความหมายของเดือนกุมภาพันธ์ได้ทั้งเดือน จนทำให้หลายคนลืมไปว่า ในเดือนนี้ ยังมีอีกวันหนึ่ง ที่เราควรจะระลึกตระหนักรู้ว่าเป็นวันที่มีความสำคัญอย่างแท้จริง “มาฆบูชา” เป็นวันที่มีความหมายและยิ่งใหญ่ในคุณค่ามากกว่าการเป็นเพียงวันหยุดราชการวันหนึ่งเท่านั้น และหากมีการศึกษากันอย่างละเอียดลึกซึ้งแล้ว จะพบว่า วันแห่งความรักที่แท้จริงและยิ่งใหญ่ สำหรับชาวพุทธและมวลมนุษยชาติ ก็คือวันมาฆบูชานี้เอง

[Junphen Juntana]

กว่าสองพันห้าร้อยปีในสมัยก่อนพุทธกาล ในวันขึ้นสิบห้าค่ำเดือนสาม ที่พระจันทร์เต็มดวง วันมาฆบูชาได้เกิดขึ้นเป็นครั้งแรก พร้อมด้วยเหตุการณ์ที่เรียกว่า “จาตุรงคสันนิบาต” ประกอบด้วยสิ่งสำคัญและมหัศจรรย์สี่ประการ ประการแรกคือการที่พระภิกษุจำนวนหนึ่งพันสองร้อยห้าสิบรูปซึ่งจาริกไปเผยแผ่พระพุทธศาสนายังสถานที่ต่างๆ ได้เดินทางกลับมาเฝ้าพระพุทธเจ้า ณ เวฬุวันมหาวิหาร กรุงราชคฤห์ แคว้นมคธซึ่งถือเป็นการมาประชุมรวมกันโดยมิได้นัดหมาย ประการที่สองคือพระภิกษุทั้งหมดล้วนบรรลุเป็นพระอรหันต์แล้วทั้งสิ้น ประการต่อมาคือพระภิกษุเหล่านั้น ล้วนเป็นเอหิภิกขุอุปสัมปทา คือพระพุทธเจ้าบวชให้ และประการสุดท้ายคือพระจันทร์กำลังเสวยฤกษ์มาฆะ เป็นวันพระจันทร์เต็มดวงในเดือนสาม ซึ่งถือว่าเป็นเวลาดีที่สุด เพราะเป็นเวลากลางคืนซึ่งอากาศไม่ร้อน พระจันทร์สว่าง ท้องฟ้าแจ่มใส เหมาะอย่างยิ่งแก่การสดับพระธรรมเทศนา

ด้วยองค์ประกอบที่เหมาะสมและสัมพันธ์กันดังกล่าว พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงได้กระทำพิธีสันนิบาตสาวก ประกาศอุดมการณ์ เพื่อให้การเผยแผ่พระพุทธศาสนาสืบต่อไปอย่างมีประสิทธิภาพและก่อประโยชน์สุขสูงสุดแก่ชาวโลก ทรงกระทำวิสุทธิอุโบสถ คือทรงแสดงพระโอวาทปาติโมกข์ซึ่งเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนาท่ามกลางพระสงฆ์ผู้บริสุทธิ์ทั้งปวง ซึ่งโอวาทปาฏิโมกข์ที่พระบรมศาสดาได้แสดงไว้และเปรียบดังพระธรรมนูญแห่งพระพุทธศาสนานี้ หากพระสงฆ์สาวกและพุทธศาสนิกชนนำมาประพฤติปฏิบัติตามก็จะนำมาซึ่งการพ้นจากทุกข์ สู่ความสงบสุขอย่างแท้จริง

ใจความสำคัญของคำสอนนี้ประกอบด้วย ๑. สัพพปาปัสส อกรณัง การไม่ทำบาปทั้งปวง ๒. กุสลัสสูปสัมปทา การทำความดีให้ถึงพร้อม ๓. สจิตต ปริโยทปนัง การชำระจิตใจให้สะอาดหมดจด ปราศจากความโลภ ความโกรธ ความหลง เอตังพุทธานสาสนัง นี่คือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า...

แม้องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะเสด็จดับขันธ์ปรินิพพานไปแล้วเนิ่นนาน แต่หากพุทธบริษัทนำเอาพระธรรมคำสอนมาประพฤติปฏิบัติ ก็เหมือนเป็นการสืบทอดพระพุทธศาสนาให้ดำรงอยู่ต่อไป ดังพระพุทธดำรัสที่ว่า “ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเรา” และถ้าเรานำคำสอนดังกล่าวมาตีความอย่างลึกซึ้ง ก็จะพบว่า เป็นแนวทางที่สร้างสรรค์และกอปรด้วย “ความรัก ความดี และความปรารถนาดี” อย่างแท้จริงเพราะการไม่เบียดเบียนซึ่งกันและกัน ทั้งกาย วาจา ใจ การคิดดี พูดดี ทำดี มองโลกในแง่ดี มีจิตใจที่บริสุทธิ์สะอาด ล้วนเป็นองค์ประกอบที่ทำให้เกิดความสุข ความเป็นมงคล ทั้งต่อบุคคล สังคมย่อย จนถึงสังคมโลก ที่สำคัญ แนวทางนี้ เป็น “สัจธรรม” ที่ยังคงใช้ได้ดี ไม่ว่าในยุคไหนสมัยใดก็ตาม

มิใช่เพียงเนื้อพระธรรมแห่งพระพุทธศาสนาเท่านั้นที่สะท้อนให้เห็นความหมายในแง่ของความรักที่บริสุทธิ์ สร้างสรรค์และงดงาม  หากพินิจถึงพุทธจริยวัตรของพระผู้มีพระภาคเจ้าก็จะพบว่าเด่นชัดเช่นกัน ภายหลังจากทรงตรัสรู้ พระองค์ทรงเหนื่อยยากพระวรกายตลอดมา ด้วยความรักที่บริสุทธิ์สูงส่ง หวังให้ชาวโลกได้หลุดพ้นจากกองทุกข์นานาประการ อาจเรียกได้ว่าเป็นความรักที่อยู่บนพื้นฐานของความเมตตา ปราศจากพรมแดนขีดคั่นของชาติชั้นวรรณะ เป็นรักแท้ที่เท่าเทียมและมีความเป็นสากลอย่างแท้จริง

การชุมนุมกันของเหล่าพระอรหันต์ในวัน มาฆปุรณมีบูชาสมัยบรรพกาลก็แสดงให้เห็นถึงความรักในอีกแง่หนึ่ง คือเป็นความรักที่มีความสามัคคี เข้าใจกัน และเห็นพ้องต้องกันในการเผยแผ่พระธรรมคำสอน ประกาศหลักธรรมความดีและโปรดสรรพสัตว์ทั้งมวล ผ่านยุค ผ่านสมัย พระสงฆ์ผู้อยู่ในร่มกาสาวพัสตร์ทั้งหลายก็ยังปฏิบัติภารกิจนี้อยู่อย่างต่อเนื่อง

[Junphen Juntana]

ทำความเข้าใจวันมาฆบูชา ด้วยมุมมองของความรัก ผ่านความคิดและวุฒิปัญญา ก็จะเห็นว่า วันมาฆบูชา สมควรที่จะได้รับการยกย่องว่าเป็นวันแห่งความรักที่ “แท้จริง” เพราะเป็นความรักที่ปราศจากเล่ห์หลงกลลวง ปราศจากผลประโยชน์ความเห็นแก่ตัว มีแต่ความเมตตา ปรารถนาดี และความรักชนิดนี้ ก็ยังเป็นความรักที่ “ยิ่งใหญ่” ด้วย เพราะไม่มีกำแพงของชนชั้นวรรณะ ภาษาเชื้อชาติมาขวางกั้น ที่สำคัญ แม้กลไกแห่งเวลาก็ไม่อาจเปลี่ยนความรักนี้ได้ ด้วยว่าเป็นรักที่เป็นสัจธรรม และเป็นอมตะ ไม่ตายไปตามคน ไม่จบไปตามสมัย และจะยังคงดำเนินต่อไปได้ตราบเท่าที่เรายัง “รู้จักที่จะรัก และรักษาความรัก” นี้

การรักษาความรัก การรักษาความดี และการสืบต่ออายุพระพุทธศาสนา ดูราวว่าจะสอดคล้อง เป็นไปในทำนองเดียวกัน เราในฐานะพุทธศาสนิกชน เมื่อรู้จักและเข้าใจถึงความรักนี้แล้ว ก็สมควรอย่างยิ่งที่จะทำหน้าที่ธำรงความรักให้ต่อเนื่องยืนนาน มิใช่เพียงการทำบุญทำทาน และสรรหาอามิสบูชามาถนอมรักษาความรักเท่านั้น แต่การ “ปฏิบัติบูชา” ดำรงตนให้อยู่ในครรลองของศีลธรรม ดำเนินตามโอวาทปาติโมกข์ อันเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนาก็ยิ่งนับว่าเป็นสิ่งจำเป็น ปลูกดอกบัวในหัวใจของตนเอง และเผื่อแผ่มอบให้สู่หัวใจคนอื่นๆ ....ก็จะทำให้สังคมที่ล้อมด้วยความรักที่แท้จริงและยิ่งใหญ่นี้ มีความสงบสุขน่าอยู่...มากขึ้นและมากขึ้น

................

คำเขียน: จันทร์เพ็ญ จันทนา
junphen@hotmail.com, khunpen@yahoo.com

ภาพ: getty images

[สมชาย17]

ปีนี้(2550) วันมาฆะ ตรงกับวันที่ 3 มีนาคม
น้องเพ็ญ เขียนเกี่ยวกับธรรมะ และ ปรัชญา ได้ดี (ผมว่าเขียนได้ดี พอๆ กับ ดร.พิกุล14 และป้าแจ่มใส14)
หัวใจของ ศาสนาพุทธ เขียนไว้ได้ชัด ละเว้นความชั่ว(บาป) ทำแต่ความดี และทำจิตใจให้ผ่องใส
3 ประการนี้เป็นหัวใจพระพุทธศาสนา ผู้เจริญบางท่านก็กล่าวโดยสรุปว่า  ทาน ศีล ภาวนา บางท่านก็กล่าวโดยสรุปว่า  ศีล สมาธิ ปัญญา
อย่างไรก็ตาม เป็นบทสรุปที่เป็นหัวใจพุทธศาสนาเหมือนกัน

[สมชาย17]

ผมยังรอ ดร.พิกุล อาจารย์แจ่มใส และดร.ทราย  ว่าเมื่อไหร่จะเข้า เวบได้
พอเวบ ซีมะโด่ง เปลี่ยนรูปโฉมใหม่ เข้ายากกว่าเดิม บางคนหาช่องสมัครสมาชิกไม่เจอ

ถ้าได้ บุคคลที่กล่าวนี้มาเสริม กับน้องเพ็ญ น้องอาบัติ  กระทู้ ธรรมะ คงคึกคักขึ้นมากเลย

[สมชาย17]

ผมอยาก ปุจฉาและวิสัชนา กับทุกๆท่าน
ในเรื่อง อามิสบูชากับปฏิบัติบูชา รวมถึง อามิสทานและธรรมทาน
ซึ่งในสังคมไทยเรานี้ จำเป็นต้องมีทั้ง 2 อย่างควบคู่กันไปหรือไม่(อามิสบูชากับปฏิบัติบูชา)
ผู้รู้ทั้งหลาย โปรดให้ความกระจ่างด้วยครับ

[สมชาย17]

ผมขอแสดงทัศนะ เกี่ยวกับ อามิสบูชากับปฏิบัติบูชา และอามิสทานกับธรรมทาน
เพื่อให้การแสดงความคิดเห็นง่ายและเป็นรูปธรรม ผมขอแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ

อามิสทาน กับ ธรรมทาน
ชาวพุทธและชาวโลกทุกศาสนา น่าจะเข้าใจตรงกันใน การทำ ทาน
การทำ ทาน คงต้องทำทั้ง 2 ประการควบคู่กัน
โดยทั่งไปแล้วคงเริ่มจาก อามิสทานก่อน  โดยดูจากปัจจัย4 ซึ่งเป็นปัจจัย พื้นฐาน ของมนุษย์
เมื่อมนุษย์บางคนบางกลุ่ม  ขาดปัจจัยพื้นฐาน เช่นอาหาร ที่อยู่ ยารักษาโรค เป็นต้น
ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ อาจจะเนื่องจากภูมิอากาศ ภัยธรรมชาติ  หรือสภาพร่างกายไม่เอื้อให้ประกอบอาชีพ สัมมาอาชีวะได้ ถ้าเราไม่ให้ความช่วยเหลือ (ให้ทาน) เขาเหล่านั้นก็จะต้องทนทุกข์เวทนาเป็นอย่างมาก และอาจถึงตายได้
เราก็คงต้องให้ทาน เป็น อามิสทาน ในรูปสิ่งของ อาหาร เสื้อผ้า หรือเงินทอง  เพื่อให้เขา รอดชีวิตก่อนอื่นใดทั้งสิ้น

สำหรับธรรมทาน เป็นการให้ทานและความช่วยเหลือ ในเรื่อง ของความรู้ต่างๆ เช่น  ในการประกอบอาชีพ ในการช่วยเหลือเยียวยาตัวเอง  
และ รวมถึงมนุษย์ที่มีพร้อมถึงปัจจัย4 ครบถ้วน แต่ยังมีจิตใจ ที่ว้าวุ่น เหนื่อยทั้งวัน เพราะความต้องการไม่มีที่สิ้นสุด ปล่อยวางจิตใจไม่ได้ จึงเป็นทุกข์ตลอดเวลา กลุ่มนี้ต้องการ ธรรมทาน จากผู้รู้ทั้งหลาย ช่วยชี้แนะให้พ้นห้วงทุกข์นั้นๆ  
วันนี้ขอแค่นี้ก่อน สาธุ

[อาบัติ2535]

สาธุ...

เป็นทัศนะที่ดี
เป็นทัศนะที่ดี

ท่านพี่สมชายกล่าวดีแล้วครับ

[too_ploenpit]

...ได้อ่านแล้วนะคะ...ขอบคุณทุกท่านที่แสดงความคิดเห็นค่ะ...
...ได้น้อมนำธรรมะเข้ามาสู่จิตใจบ้างแล้ว  ก็รู้สึกดีขึ้น...เพราะก่อนหน้านี้ รู้สึกอารมณ์ขุ่นมัว...
...คงต้องเข้ามาฟื้นฟูจิตใจในกระทู้ธรรมะนี้บ่อยๆซะแล้ว...
...ดร.พิกุล  กำลังมีโครงการจะไปปฎิบัติธรรมแถวๆอีสานค่ะ...เห็นว่าจะแวะเที่ยวเวียงจันท์ด้วย...แต่พี่ตู่ไปบ่ได้...เพราะมีโครงการจะไปเบิ่งลาวเหมือนกัน...  :lol:

[Junphen Juntana]

พี่สมชาย พี่ตู่ พี่อาบัติ

ขอขอบพระคุณ ด้วยจิตคารวะค่า...

[สมชาย17]

พี่ตู่ น้องอาบัติ น้องเพ็ญ
ชื่นชม  ด้วยจิตคารวะ เช่นกัน

[Junphen Juntana]

วันหยุดที่ผ่านมา ไปปิดทองที่วัดต่างจังหวัดบ้านเกิด (พนัสฯ ชลบุรี)
รู้สึกอิ่มเอมใจมากๆ ค่ะ

ป.ล. แต่บางวัดก็พาณิชย์หนักเหมือนกัน ญาติโยมก็สนับสนุนกันเหลือหลายพอๆ กัน

[iamfrommoon]

พรุ่งนี้วันมาฆบูชา อยากให้ทุกคนไปทำบุญตักบาตร และไปเวียนเทียนด้วยนะคะ

[Junphen Juntana]

พี่ปุ๊กกี้ผู้สวยไม่สร่างขา

เวียนเทียน แล้วสวดเป็นทำนองสรภัญญะเนี่ย เพ็ญชอบมั่กๆ สมัยมัธยมประกวดประจำ ชอบๆ