คุย กับ คุณมานพ กลับดี อดีตประธานชมรม ๓ สมัย

ขัชชนิยสูตร

ความหมายของรูป เว นา สัญญา สังขาร วิญญาณ

สาวัตถี: พระพุทธองค์ตรัสแก่ภิกษุทั้งหลายว่า มีสมณะหรือพราหมณ์บางพวกที่ระลึกขันธ์ในอดีต(บุพเพนิวาส)ได้เป็นจำนวนมาก เขาระลึกได้ตามลำดับถึงอุปาทานขันธ์ 5 หรือขันธ์ใดขันธ์หนึ่งในจำนวน 5 ขันธ์นั้น คือตามระลึกถึงรูปในอดีต ตามระลึกถึงเวทนาในอดีต ตามระลึกถึงสัญญาในอดีต ตามระลึกถึงสังขารในอดีต ตามระลึกถึงวิญญาในอดีต ว่าเคยเป็นอย่างนี้ ๆ

ทรงแจกแจงความหมายของขันธ์ 5 แต่ละอย่างดังนี้

รูป : เพราะมีการสลายไป(รุปฺปติ) จึงเรียกว่ารูป คือสลายไปเพราะหนาวบเาง ร้อนบ้าง หิวกระหายบ้าง ถูกผัสสะแห่งยุง ลม แดด บ้าง

เวทนา : เพราะเสวย(เวทยติ -รู้สึก) จึงเรียกว่าเวทนา คือ เสวยสุขบ้าง เสวยทุกข์บ้าง เสวย(อารมณ์)ที่ไม่ทุกข์ไม่สุขบ้าง

สัญญา : เพราะจำได้หมายรู้(สัญฺชานาติ) จึงเรียกว่าสัญญา คือจำได้หมายรู้สีเขียว สีเหลือง สีแดง สีขาว เป็นต้น

สังขาร : เพราะปรุงแต่ง(อภิสงฺขโรนฺติ)สังขตธรรม(สิ่งที่เกิดจากเหตุปัจจัย) จึงเรียกว่าสังขาร คือปรุงแต่งรูปว่ารูป ปรุงแต่งว่าเวทนาว่าเวทนา ปรุงแต่งสัญญาว่าเป็นสัญญา ปรุงแต่งสังขารว่าเป็นสังขาร ปรุงแต่งวิญญาณว่าเป็นวิญญาณ

วิญญาณ : เพราะรู้แจ้ง(วิชานาติ) จึงเรียกว่าวิญญาณ คือรู้แจ้งรสเปรี้ยว รสหวาน รสขม เป็นต้น

สาธุ

	ผู้เขียน	หัวข้อ: คุย กับ คุณมานพ กลับดี อดีตประธานชมรม ๓ สมัย (อ่าน 3564455 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 32 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้